Łukasz Rzepiński Łukasz Rzepiński
1049
BLOG

Wikingowie w Polsce

Łukasz Rzepiński Łukasz Rzepiński Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 3

 

Wikingowie w Polsce

vikings_season2_episode1_gallery_4-p

Kijów. Miasto Kija i siedziba Polan naddnieprzańskich. Grupa awanturników ze Szwecji zwanych Rotsi lub inaczej Rusowie ujrzała ten gród żeglując wzdłuż Dniepru. Poczuli zew przygody i jak to Wikingowie, wkroczyli do miasta i narzucili swoje panowanie. Tak powstała Ruś Kijowska – najpotężniejsze państwo słowiańskie. Podobną historię ma wiele miast w Rosji i Białorusi – grupy skandynawskich awanturników narzucały panowanie miejscowym plemionom słowiańskim, organizując lokalne organizmy państwowe. Jednym z innych największych miast „skandynawskich” jest Nowogród, gdzie niedawno odnaleziono ruiny skandynawskiego kościoła, a jedna z wikińskich sag mówi, że był to kościół św. Olafa. W Kijowie skandynawskim Rusom szybko zaczęło się nudzić, zorganizowali naddnieprzańskich Polan i zaczęli przy pomocy ogromnych flotylli najeżdżać Bizancjum przywożąc stamtąd ogromne bogactwa. / Polanie kijowscy poza nazwą pochodzącą od „pola”, nie mają z naszymi Polanami czy Polską nic wspólnego, poza tym że też było to plemię słowiańskie /

Za Józefa Stalina za wspomnienie skandynawskiego źródła Rusi, natychmiast można było wylądować w łagrze. Grupy historyków spędziły dziesięciolecia, aby wywieść że historia opisana w kijowskiej kronice Nestora o założycielach ze Skandynawii, tak naprawdę oznacza co innego.

W bogatej Rusi kijowskiej wychowywał się młody norweski jarl (skandynawski tytuł szlachecki), a zwał sie Olaf Trygvason. Teraz rozumiemy już czemu Norweg wychowywał się w jakimś Kijowie – rządzili tam przecież jego ziomkowie. Bogactwa Kijowa szybko znudziły się dzielnemu chłopcu i wiedziony wikińskim zewem ruszył na północ i wsiadł na okręt szukać przygód. Mgły zalały okręt a wiatry były niepomyślne i zdradliwe. Ujrzeli mało znany Skandynawom ląd. Był to Wendenland – ziemia Wendów – Słowian. (Plemiona pochodzenia germańskiego nazywały Słowian: Wenden. Wzięło się to najprawdopodobniej stąd, że Słowianie wchłonęli wcześniejszy lud Wenedów, który zamieszkiwał tereny Polski. Od Wenedów pochodzi również nazwa Wenecja: Veneto; po łacinie Wenedowie zwali się Venedi. Trwają spory co to był za tajemniczy lud. Niektóre kroniki germańskie prawdopodobnie błędnie uznają ich za Słowian, łacińskie za Germanów. Najprawdopodobniej nie byli ani tymi ani tymi).

Wendenland to było dzisiejsze polskie Pomorze, a królem Wendelandu, jak mówi saga skandynawska, był Burisleif (jak Skandynawowie nazywali Bolesława Chrobrego). Gdy jarl przybił do brzegu i nawiązał kontakt z miejscowym ludem, zasłyszała o nim słowiańska księżniczka Geira. Miłość od pierwszego wejrzenia połączyła norweskiego młodzieńca i pomorską księżniczkę. Postanowili natychmiast się pobrać. A że Geira była krewną Bolesława, ten z radością powitał w rodzinie norweskiego szlachcica. Karierę w Polsce rozpoczął od wymuszenia siłą podatków z włości Geiry, gdyż miejscowi możni odmawiali jej ich płacenia. A że Olaf był rębajłą nie od parady to „poszedł w wiking” i zaczął najeżdżać nawet Gotlandię na Bałtyku. Mieszkał on w Polsce 3 lata, a Burisleif, czyli nasz Bolesław wziął go na wyprawę wojenną przeciw Dunom.

Szybka śmierć księżniczki zakończyła jednak to szczęście młodych i pogrążony w bólu Olaf ruszył znów na morze. Przyjął go Jomsborg. Legendarna siedziba Wikingów na wyspie Wolin. Aby dostać się w jej szeregi należało wyzwać na pojedynek jednego z jomsborskich wojowników, a ci byli najlepszymi z najlepszych i pokonać go w walce. W ten sposób bilans się zgadzał. Jedni powiadają że Jomsborg nadał Wikingom Bolesław Chrobry aby sprawować kontrolę nad Wolinem i Bałtykiem. Inni, że była to legenda. Wykopaliska na Wolinie potwierdzają jednak że w słowiańskim miejście mieszkała masa wikińskich wojowników. Olaf utopił rozpacz w krwi wrogów. A że wojownikiem był dzielnym, został po latach królem Norwegii przy wsparciu najemników jombsborskich i flotylii okrętów wenedyjskich. W międzyczasie przyjął chrześcijaństwo. Długa to bardzo historia, po latach stanąć musiał przeciw koalicji wrogów. Znów stanęli przy nim Jomsborczycy i Pomorzanie. Gdy jednemu z elitarnych jomsborskich łuczników pękła cięciwa w łuku, rzekł: „to oto pęka twoje królestwo panie”. Olaf zginął.

Historia to w połowie prawdziwa, w połowie fikcyjna. Nie było żadnej księżczniki Geiry, ale były wyprawy na Duńczyków a Olaf rzeczywiście został królem Norwegii. Pokazuje ta historia jak mocno nasz kraj i Skandynawia były połączone, a jakoś nie uczymy się o tym w szkołach.

Zarówno Mieszko jak i Bolesław zawarli szereg strategicznych mariaży ze Skandynawami, a jedna z księżniczek piastowskich – Świętosława, córka Mieszka I i siostra Bolesława, wydała na świat dwóch królów ze związków z dwoma królami Skandynawii. Jako żona Eryka Zwycięskiego – króla Szwecji, wydała na świat Olofa Skotkonunga – kolejnego króla. Później poślubiła króla Danii – Swena Widłobrodego i wydała na świat Kanuta Wielkiego – przyszłego króla Anglii i Danii. W Anglii zresztą dokonała swego żywota.

Wielu historyków zadaje sobie pytanie w jaki sposób organizacja plemienna i sposób budowania miast (na bagnach) nagle została za Mieszka tak szybko odmieniona. Dziś mało kto ma już wątpliwości. Piastowską armię…. szkolili Wikingowie. Elitarny oddział 3000 zbrojnych, który takie wrażenie zrobił na kronikarzu Ibrahimie ibn Jakubie a później na cesarzu Niemiec, częściowo składał się ze skandynawskich zbrojnych. Piastowie zatrudniali zarówno walecznych wikińskich rębajłów jak i karierę na polskich dworach robiła skandynawska szlachta. Wielu z nich brało polskie żony i ostatecznie roztapiali się w polskiej kulturze. W Polsce pojawił się wykwit nordyckich wykopalisk. Koło Elbląga ulokowana była duża skandynawska faktoria handlowa: Truso (dziś Janów Pomorski), odnaleziono nawet wikińskie okręty. W Wielkopolsce znaleziono nagrobki skandynawskich możnych, w tym zamożnego kupca. Inne osady skandynawskie znajdziemy koło Kołobrzegu czy na Wolinie. Wielkim zaskoczeniem był fakt że jeden z dostojników mazowieckich został pochowany zwyczejem normańskim. Broń skandynawska odnajdywana jest w całej Polsce, sądzi się że Wikingów osadzono na Mazowszu aby trzymać w ryzach tę krnąbrną prowincję (poza tym w celu pacyfikacji buntującego się Mazowsza postawiono katedrę i ustanowiono biskupstwo w Płocku).

Ostatecznie wraz z rozwojem konnego rycerstwa, Wikingowie przestali być tak unikatowymi wojownikami i nie byli już w czasach późniejszych potrzebni. Tymczasem Pomorzanie sami nauczyli się żeglować i zgotowali sami po latach Skandynawom niespodziankę stając się słowiańskimi wikingami: chąśnikami – kilkakrotnie doszczętnie łupiąc Danię i niszcząc norweską Konungehalę.

wojowie

Woje słowiańscy byli wyposażeni podobnie do Skandynawów

37 lat, pracuję jako specjalista w Oslo pisuję głównie o historii i ekonomii ostatnio o podrózach, mentalności Skandynawów i Chińczyków

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura